Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid Textiel

Wat is uitgebreide producentenverantwoordelijkheid?

Een Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid (UPV) maakt producenten en importeurs verantwoordelijk voor de gehele cyclus van een product, tot en met de afvalfase. De overheid wil daarmee bedrijven stimuleren om een stijgend percentage afval voor hergebruik en recycling in te zetten en als nieuwe grondstof beschikbaar te krijgen. Ook andere sectoren, zoals autobanden, auto’s matrassen, verpakkingen en elektrische apparaten werken met UPV. In andere EU-landen gelden al vergelijkbare regels en UPV-wetgeving is vanaf 2025 overal in de EU verplicht.

Individuele verplichtingen voor producenten en importeurs
Het Besluit UPV Textiel is een wettelijke verplichting en is in werking getreden op 1 juli 2023. Met het Besluit UPV Textiel worden producenten en importeurs van kleding en huishoudtextiel verantwoordelijk voor de afvalfase van producten die zij in Nederland op de markt brengen.

Het Besluit UPV Textiel stelt producenten en importeurs individueel verantwoordelijk voor:

  • de organisatie van een passend gescheiden inzamelsysteem plus de financiering hiervan.
  • de verplichting te zorgen voor recycling en hergebruik van het ingezamelde textiel.

Daar heeft de overheid doelstellingen aan gekoppeld: 50% van de afzet op de Nederlands markt moet in 2025 gerecycled/hergebruikt worden en stapsgewijs loopt dit op tot 75% in 2030. Nu wordt circa 35% hergebruikt en gerecycled.

Doelstellingen

Het Besluit UPV Textiel maakt producenten/importeurs van textiel op de Nederlandse markt verantwoordelijk voor de gescheiden inzameling, hergebruik en recycling en het organiseren en financieren van een passend innamesysteem.

in 2025

in 2030

Wat betekent dit voor mijn organisatie?​

Het Besluit UPV Textiel geldt voor producenten en importeurs die beroepsmatig consumenten- en bedrijfskleding, tafel-, bed- en huishoudlinnen voor het eerst in Nederland in de handel brengen. Dit geldt ook voor textiel met gerecycled content. Het maakt daarbij niet uit aan wie het product wordt aangeboden; dit kan zijn aan een bedrijf, of direct aan een consument.

Bent u producent of importeur volgens het Besluit UPV Textiel? Dan bent u verantwoordelijk voor de gescheiden inzameling en verwerking van afgedankte textiel. U moet ervoor zorgen dat consumenten en andere eindgebruikers altijd, overal in Nederland en kosteloos uw producten kunnen afgeven bij een innamepunt. Ook moet u kunnen aantonen wat er met het textielafval gebeurt. En u doet jaarlijks verslag van de hoeveelheid textiel die u in Nederland in de markt heeft gezet en of en hoe de doelstellingen van inzameling, recycling en hergebruik zijn behaald.

Als producent en importeur van kleding en textiel heeft u formeel een individuele verantwoordelijkheid, maar u mag deze laten uitvoeren door een collectief/producentenorganisatie.

Stichting UPV Textiel helpt u graag te voldoen aan de wet. Samen maken we de sector duurzamer.

Waarom deelnemen aan het collectief?

Het organiseren van een passend, effectief en betaalbaar inzamelsysteem en het behalen van de doelstellingen voor hergebruik en recycling is complex en kostbaar. Zeker wanneer u daar individueel voor moet zorgen. Het is dan ook belangrijk krachten te bundelen en financiële lasten te verdelen. Stichting UPV Textiel maakt, namens u en andere deelnemende bedrijven, afspraken met gemeenten, inzamelaars, sorteerders, kringloopwinkels, recyclers en met bedrijven die nieuwe initiatieven voor inzameling en verwerking ontwikkelen. Met de jaarlijkse bijdrage, die u vanaf 2024 betaalt over het gewicht van kleding en textiel dat u jaarlijks in Nederland in de handel brengt, worden de kosten voor inzameling en verwerking van producten gedekt en kan een deel worden geïnvesteerd in innovaties en kennisdeling op het gebied van hoogwaardige recycling. Zo kunnen bedrijven samen verantwoordelijkheid nemen en de gestelde doelstellingen realiseren.

Door deelname aan Stichting UPV Textiel voldoet u op eenvoudige en betaalbare wijze aan uw UPV-verplichtingen en maken we samen de sector duurzamer.

Veel gestelde vragen

Besluit UPV Textiel

Het Besluit UPV Textiel geldt voor producenten en importeurs die beroepsmatig consumenten- en bedrijfskleding, tafel-, bed- en huishoudlinnen voor het eerst in Nederland in de handel brengen. Dit geldt ook voor textiel met gerecycled content. Het maakt daarbij niet uit aan wie het product wordt aangeboden; dit kan zijn aan een bedrijf of direct aan een consument. Meer informatie over reikwijdte UPV Textiel, vindt u hier.

Een producent/importeur is diegene die als eerste textiel in Nederland in de handel brengt. Meestal is dit gelijk aan het moment dat de eerste keer BTW in rekening wordt gebracht. Meer informatie voor wie de UPV Textiel geldt, vindt u hier.

Bijvoorbeeld:

  • Een merk/brandowner/private label producent gevestigd in Nederland die de productie zelf in handen heeft en de producten in Nederland op de markt brengt.
  • Een in Nederland gevestigde onderneming die kleding/textiel afneemt van een in het buitenland gevestigde leverancier en de producten in Nederland op de markt brengt. Ook een Nederlandse tussenpartij die voor of namens andere partijen (bijv merkeigenaren) kleding/textiel in het buitenland laat vervaardigen of inkopen, wordt aangemerkt als importeur. Wanneer de merkeigenaar zelf de producten in het buitenland laat vervaardigen, en deze zelf importeert en als eerste in Nederland op de markt brengt, is de merkeigenaar importeur.
  • Een (online) retailpartij gevestigd in Nederland die kleding/textiel importeert en op de markt brengt. 
  • Een in het buitenland gevestigde online partij die vanuit een opslaglocatie in het buitenland direct aan de Nederlandse consument levert (bijv Amazon, SHEIN, Aliexpress). Deze e-commerce partij is daarnaast verplicht om in Nederland een gemachtigd vertegenwoordiger aan te wijzen voor de uitvoering van alle verplichtingen in het kader van UPV Textiel

Voor het Besluit UPV Textiel wordt niet aangemerkt als producent/importeur:

  • Een kringloopwinkel voor de verkoop van Nederlandse tweedehands kleding. Immers deze kleding is al in de handel gebracht.
  • Een bedrijf dat is gevestigd in Nederland en halffabrikaten/basismaterialen levert voor het vervaardigen van consumenten- en bedrijfskleding en bed-, tafel- en huishoudlinnen.

In een aantal specifieke gevallen geeft de wet nog onvoldoende uitsluitsel. Hiervoor kan nadere invulling aan het Besluit UPV Textiel nodig blijken.

Het Besluit UPV Textiel heeft betrekking op consumentenkleding (HS/GN 61 en 62), bedrijfskleding (61 en 62), bedlinnen (6302), tafellinnen (6302) en huishoudlinnen, bijvoorbeeld handdoeken en theedoeken (6302), zonder onderscheid van huishoudelijk of bedrijfsmatig gebruik. Onverkochte voorraden vallen niet onder het Besluit UPV Textiel als aantoonbaar is dat ze niet in de handel zijn gebracht. Op de douanepapieren ziet u welke HS/GN code uw producten hebben. Een overzicht met de productcodes die onder het Besluit UPV Textiel vallen vindt u in de conversietabel. Weet u de code niet? Dan kunt u deze ook opzoeken in de douanetarievenlijst

Stichting UPV Textiel maakt afspraken over inname en verwerking met diverse stakeholders en zal erop toezien dat deze worden nagekomen. Daarnaast hebben deelnemers de verplichting om hoeveelheden op te geven en de bijdrage te betalen. De stichting monitort en doet verslaglegging aan het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en is voor de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) het aanspreekpunt voor naleving namens de deelnemers.

De EU heeft harmonisatie door middel van richtlijnen in het vooruitzicht gesteld. Iedere EU-lidstaat moet uiterlijk in 2025 de gescheiden textiel inzameling vormgeven. De wettelijke achtergrond daarvan is de recente actualisering van de EU Waste Framework Directive. Dit is een van de redenen dat in Nederland het Besluit UPV Textiel is ontstaan. De verplichting tot een adequaat inzamelsysteem is daarin gelegd bij de producenten. De verwachting is dat diverse lidstaten het voorbeeld van Frankrijk (al 12 jaar) en Nederland zullen volgen. Modint is aangesloten bij de Europese branchevereniging Euratex en lobbyt met hen om binnen de Europese textielsector op het terrein van UPV voor harmonisatie te zorgen.

Een interessant arikel over Europese UPV-Textiel initiatieven leest u op de website van fashionunited.

Inzameling en verwerking

De Stichting werkt komend jaar de Textielbeheerstructuur uit. Hiervoor zal de stichting, namens de deelnemende producenten en importeurs, overeenkomsten afsluiten met gemeenten en uitvoerende partijen met afspraken over erkenningsregeling, kwaliteit en monitoring en eventuele vergoedingen. Dit is nodig om de uitvoeringskosten inzichtelijk te krijgen en te verwerken in de voorlopige Textielbeheerbijdrage 2025. Het doel is om de te vormen structuur aan te laten sluiten bij de bestaande infrastructuur voor textielinname en -verwerking. Momenteel wordt ongeveer 35% van het textiel hergebruikt en gerecycled, maar dit moet in 2025 verhoogd worden naar 50%, waardoor er extra maatregelen nodig zijn. De mogelijkheden voor verbetering van de innamestructuur, sortering en recycling worden verkend met verschillende ketenpartners waaronder de Vereniging Herwinning Textiel (VHT), Branchevereniging Kringloop Nederland (BKN), Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en NVRD (Nederlandse gemeenten en publieke bedrijven). De afspraken worden in het voorjaar van 2024 vastgesteld in een Raamovereenkomst, dat de basis vormt voor de dienstverlenersovereenkomsten.

Deelname

De Textielbeheerbijdrage-overeenkomst (TBBO) legt de verplichtingen vast tussen de Deelnemers en Stichting met betrekking tot de uitvoering van de overgedragen wettelijke verplichtingen. Met het ondertekenen van de TBBO maakt u uw deelname aan Stichting UPV Textiel definitief. Ook stemt u in dat de stichting namens u de UPV-verplichtingen zal uitvoeren en dat u afspraken die hieraan gekoppeld zijn zult nakomen. Met de ontvangst door Stichting UPV Textiel van uw ondertekende TBBO bent u officieel en juridisch correct deelnemer van Stichting UPV Textiel en neemt de stichting uw individuele verantwoordelijkheden over. De TBBO vormt tevens de basis voor het indienen van een verzoek tot het Algemeen Verbindend Verklaren (AVV) van deze TBBO. Hiermee wordt geregeld dat álle leveranciers en importeurs, die producten in ons land in de handel brengen, gaan bijdragen en er sprake blijft van een gelijk speelveld. In de TBBO zijn dan ook de wettelijke voorschriften verwerkt om een AVV aan te kunnen vragen.

Ondernemingen die voor november 2023 deelnemer zijn geworden, hebben eerder een deelnemersovereenkomst ondertekend, Deze was vooral gericht op het doen van de collectieve melding aan het ministerie op 11 augustus. De Textielbeheerbijdrage-overeenkomst (TBBO) vervangt de deelnemersovereenkomst. De TBBO omschrijft de textielbeheerstructuur en de wijze waarop de textielbeheerbijdrage wordt berekend en in rekening gebracht. De TBBO omvat de mogelijkheid om anders om te gaan met kleine bedrijven (die weinig kilo’s in de handel brengen), de optie om tariefdifferentiatie later te kunnen invoeren en diverse aandachtspunten voor dateveiligheid en privacy. Tevens is de mogelijkheid van exportrestitutie opgenomen. Verder geven de bijgevoegde Algemene Voorwaarden de voorwaarden voor het toepassen van de verleggingsregeling van de opgaaf en bijdrage.

Textielbeheerbijdrage

Het bestuur van Stichting UPV Textiel stelt jaarlijks de begroting en het voorlopige en definitieve tarief van de textielbeheerbijdrage vast. Het stichtingsbestuur bestaat uit directieleden van. Angro, Beddinghouse, Company Fits, HEMA, Kyra, Livera, WE fashion, Wibra, Zeeman en INretail/Modint. Voor de financiering van het opzetten en inrichten van een collectief inzamel- en verwerkingssysteem heeft het bestuur een voorlopige bijdrage in 2024 van € 0,10 per kilogram vastgesteld. In 2024 worden afspraken gemaakt met dienstverleners over de kosten die nodig zijn voor uitvoering van een kwalitatief landelijk dekkend inzamel- en verwerkingssysteem. Op basis van de verwachtte marktdekking van de Stichting, ervaring met andere UPV-systemen en kostenonderzoek geeft het bestuur voor 2025 alvast een indicatie af van de bijdrage 2025.

De producent/importeur betaalt de producentenorganisatie een bijdrage voor het meer en beter gescheiden inzamelen en het behalen van de doelen voor hergebruik/recycling, het bevorderen van noodzakelijke innovatie/transitie naar circulair, samenwerking voor duurzaamheid in de supply chain & verwerkingsketen.

In 2022 en 2023 heeft de Stichting te maken met voorbereidingskosten voor de opstart van de organisatie, het ontwikkelen van processen en systemen en het doen van de collectieve melding bij het ministerie van IenW. U betaalt daarvoor geen directe bijdrage. De Stichting werkt op basis van een voorfinanciering. De voorbereidingskosten van € 0,01 per kilogram van het gewicht textiel dat u in 2023 in de handel brengt, worden meegenomen in de bijdrage 2024. 

De opgaaf die u doet in 2023 is bedoeld om de marktdekking van de producentenorganisatie te berekenen. Over deze opgaaf betaalt u geen directe bijdrage. In 2024 vragen we u een voorlopige bijdrage van € 0,10 per kilogram te betalen over het gewicht textiel dat u als eerste in Nederland in de handel verwacht te brengen. Deze financiering is nodig om het systeem te kunnen bouwen en implementeren. In 2025 geeft u de gerealiseerde afzet van 2024 op. Het verschil in bijdrage wordt dan verrekend. U betaalt alleen voor werkelijk op de markt gebrachte textiel. Meer informatie over de textielbeheerbijdrage vindt u hier.

Nee, de startkosten van het systeem worden verdeeld over alle deelnemers, ook zij die in de komende jaren mee gaan doen. Zodra het kan, zal Stichting UPV Textiel een Algemeen Verbindend Verklaring (AVV) aanvragen. Dan moeten alle producenten deelnemen en bijdragen, ook aan de startkosten. Voor de deelnemers in 2024 betekent dit dat zij in de periode 2025-2029 het deel terugontvangen dat zij te veel hebben bijgedragen aan de startkosten.

Iedere producent/importeur is volgens het Besluit UPV Textiel verantwoordelijk voor het in de handel gebrachte gewicht. Echter, een klein deel van de bedrijven zal het grootste deel van het gewicht in de handel brengen. Om de administratieve lasten laag te houden voor bedrijven die een relatief laag gewicht in de handel brengen, onderzoekt de Stichting UPV Textiel de mogelijkheid om een drempel te hanteren.

Stichting UPV moet op grond van het Besluit UPV Textiel beoordelen of tariefdifferentiatie op basis van duurzaamheidsindicatoren haalbaar en zinvol is. De stichting zal hier komende tijd nader onderzoek naar doen, bijvoorbeeld om de toepassing van recycled content in kleding/textiel te stimuleren. De stichting zal nauw samenwerken met de sector om een eerlijke en toepasbare vorm van tariefdifferentiatie te ontwikkelen.

De UPV-plicht geldt voor producten die in Nederland in de handel zijn gebracht. De producent/importeur geeft alle producten op, ongeacht of duidelijk is waar de producten later in de keten naartoe gaat. Uitgangspunt is dat de bijdrage 1 keer wordt betaald. Binnen het collectief werken we aan een verrekening en is exportrestitutie mogelijk voor textiel waarover een bijdrage is betaald, zoals bij andere UPV-systemen. Dit moet nog verder worden uitgewerkt in samenspraak met de sector om te kijken wat een praktisch hanteerbare systematiek is. Bij individuele deelname (niet via een collectief) is een dergelijke verrekening niet eenvoudig te realiseren.

Opgaaf doen

In 2023 vragen we u een schatting te doen van het gewicht textiel dat u in 2023 in Nederland in de handel verwacht te brengen. Deze is uitsluitend nodig voor de melding en de berekening van de marktdekking van de producentenorganisatie. In 2023 betaalt u nog geen bijdrage. Voor 1 april 2024 doet u opgaaf over de hoeveelheid kilogram textiel die u in 2024 verwacht in Nederland in de handel te brengen. Op basis van deze opgaaf betaalt u in een voorlopige bijdrage. In 2025 geeft u de gerealiseerde afzet in 2024 op. Het verschil in bijdrage wordt dan verrekend. Binnenkort is de Handleiding Textieladministratie beschikbaar waarin u kunt lezen hoe de opgaaf er precies uit komt te zien en op welke manier u uw administratie kunt voeren.

De handel werkt vaak met stuks. De inname en verwerking werken op basis van kilogram.

De werkgroep blauwdruk heeft onderzocht welke administratie het meest eenvoudig en eerlijk is. In de opgaaf 2023 zijn daar ook vragen aan u over gesteld, Het advies van de werkgroep is overgenomen door het bestuur en vastgesteld op het doen van opgaaf in kilogram. Dit is ook zo opgenomen in de Textielbeheerbijdrage-overeenkomst.

De Stichting werkt samen met de deelnemers aan een aanvullende handleiding voor uw UPV Textiel administratie, die begin december wordt gepubliceerd. De handleiding bevat een praktisch stappenplan met hulpmiddelen over de wijze waarop uw bedrijf de textieladministratie kan opzetten om opgaaf te doen en de bijdrage te voldoen.

Stichting UPV Textiel

Producenten/importeurs hebben formeel een individuele verantwoordelijkheid, maar het Besluit UPV Textiel stelt dat deze collectief mag worden uitgevoerd door middel van een producentenorganisatie. MODINT en INRETAIL hebben het initiatief genomen voor een collectieve uitvoering door de oprichting van de Stichting UPV Textiel. Deze stichting zal optreden als producentenorganisatie en werkt voor de hele sector, zowel leden als niet-leden. In sectoren die voorgingen, blijkt dit de beste manier om de UPV efficiënt uitvoerbaar en betaalbaar te houden. De stichting streeft naar samenwerking met systemen in andere EU-landen. Daar hebben internationaal actieve ondernemingen een belang bij.

Het bestuur van Stichting UPV Textiel bestaat uit directieleden van Angro, Beddinghouse, Company Fits, HEMA, Kyra, Livera, WE fashion, Wibra, Zeeman en INretail/Modint.

  • Het collectief van UPV-plichtige ondernemingen faciliteren door het samen met UPV-plichtige deelnemers opzetten van een efficiënt, effectief en betaalsysteem waarmee aan de wettelijke verplichtingen wordt voldaan; 
  • Individuele wettelijke verplichtingen waar mogelijk over laten nemen door de stichting;
  • Bijdragen aan professionaliteit en duurzaamheid van en in de sector in de transitie naar een circulaire textielketen in 2050;
  • Deelnemers van de stichting nemen zitting in bestuur, werk- en expertgroepen: de stichting is door en voor de markt.

Stichting UPV Textiel legt tot 2025 de focus op de ontwikkeling en implementatie van de basiseisen van de UPV om te voldoen aan de wettelijk opgelegde doelstelling van de UPV Textiel. Deze is gericht op gescheiden inzameling, hergebruik en recycling van afgedankt textiel: 50% hergebruik en recycling in 2025 en stapsgewijs stijgend naar 75% in 2030. Het huidige percentage van hergebruik en recycling ligt op 35%.

De animo is er: veel ondernemingen zijn inhoudelijk geïnteresseerd en nemen het onderwerp serieus en geven aan zich aan te willen sluiten bij het collectief. Net als bij andere UPV-systemen, heeft het collectief volume nodig om een efficiënt, effectief en betaalbaar inname-en verwerkingssysteem in Nederland voor textiel op te kunnen zetten. We rekenen op een meerderheid van het totale gewicht dat in de markt wordt gezet en van het totaal aantal ondernemingen. Voor een Algemeen Verbindend Verklaring, waarmee alle producenten/importeurs die textiel in Nederland in de handel brengen een textielbijdrage moeten betalen, is deze meerderheid nodig.

nl_NL