Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid Textiel

Het Besluit UPV Textiel geldt voor producenten en importeurs die beroepsmatig consumenten- en bedrijfskleding, tafel-, bed- en huishoudlinnen voor het eerst in Nederland in de handel brengen. Dit geldt ook voor textiel met gerecycled content. Het maakt daarbij niet uit aan wie het product wordt aangeboden; dit kan zijn aan een bedrijf of direct aan een consument.

Een producent/importeur is diegene die als eerste textiel in Nederland in de handel brengt. Meestal is dit gelijk aan het moment dat de eerste keer BTW in rekening wordt gebracht.

Bijvoorbeeld:

• Een merk/brandowner gevestigd in Nederland die de productie zelf in handen heeft.
• Een (online) retailpartij gevestigd in Nederland die (ook) onder eigen merk kleding/textiel op de markt brengt (bijv Bijenkorf of H&M)
• Een importeur van kleding/textiel die aan andere bedrijven verkoopt, bijv. aan retailers zoals een supermarkt.
• Een in het buitenland gevestigde online partij die vanuit een opslaglocatie in het buitenland direct aan de Nederlandse consument levert (bijv Amazon, SHEIN, Aliexpress). Deze e-commerce partij is daarnaast verplicht om in Nederland een gemachtigd vertegenwoordiger aan te wijzen voor de uitvoering van alle verplichtingen in het kader van UPV Textiel

Voor het Besluit UPV Textiel wordt niet aangemerkt als producent/importeur:

• Een kringloopwinkel voor de verkoop van Nederlandse tweedehands kleding. Immers deze kleding is al in de handel gebracht.
• Een bedrijf dat is gevestigd in Nederland en halffabrikaten/basismaterialen levert voor het vervaardigen van consumenten- en bedrijfskleding en bed-, tafel- en huishoudlinnen.

In een aantal specifieke gevallen geeft de wet nog onvoldoende uitsluitsel. Hiervoor kan nadere invulling aan het Besluit UPV Textiel nodig blijken.

Het Besluit UPV Textiel heeft betrekking op consumentenkleding (HS/GN 61 en 62), bedrijfskleding (61 en 62), bedlinnen (6302), tafellinnen (6302) en huishoudlinnen, bijvoorbeeld handdoeken en theedoeken (6302), zonder onderscheid van huishoudelijk of bedrijfsmatig gebruik. Onverkochte voorraden vallen niet onder het Besluit UPV Textiel als aantoonbaar is dat ze niet in de handel zijn gebracht.

De UPV-plicht geldt voor producten die in Nederland in de handel zijn gebracht. De producent/importeur geeft alle producten op, ongeacht of duidelijk is waar de producten later in de keten naartoe gaat. Uitgangspunt is dat de bijdrage 1 keer wordt betaald. Binnen het collectief werken we aan een verrekening en is exportrestitutie mogelijk voor textiel waarover een bijdrage is betaald, zoals bij andere UPV-systemen. Dit moet nog verder worden uitgewerkt in samenspraak met de sector om te kijken wat een praktisch hanteerbare systematiek is. Bij individuele deelname (niet via een collectief) is een dergelijke verrekening niet eenvoudig te realiseren.

Producenten/importeurs hebben formeel een individuele verantwoordelijkheid, maar het Besluit UPV Textiel stelt dat deze collectief mag worden uitgevoerd door middel van een producentenorganisatie. MODINT en INRETAIL hebben het initiatief genomen voor een collectieve uitvoering door de oprichting van de Stichting UPV Textiel. Deze stichting zal optreden als producentenorganisatie en werkt voor de hele sector, zowel leden als niet-leden. In sectoren die voorgingen, blijkt dit de beste manier om de UPV efficiënt uitvoerbaar en betaalbaar te houden. De stichting streeft naar samenwerking met systemen in andere EU-landen. Daar hebben internationaal actieve ondernemingen een belang bij.

De EU heeft harmonisatie door middel van richtlijnen in het vooruitzicht gesteld. Iedere EU-lidstaat moet uiterlijk in 2025 de gescheiden textiel inzameling vormgeven. De wettelijke achtergrond daarvan is de recente actualisering van de EU Waste Framework Directive. Dit is een van de redenen dat in Nederland het Besluit UPV Textiel is ontstaan. De verplichting tot een adequaat inzamelsysteem is daarin gelegd bij de producenten. De verwachting is dat diverse lidstaten het voorbeeld van Frankrijk (al 12 jaar) en Nederland zullen volgen. Modint is aangesloten bij de Europese branchevereniging Euratex en lobbyt met hen om binnen de Europese textielsector op het terrein van UPV voor harmonisatie te zorgen.

Het doel is om de te vormen structuur aan te laten sluiten bij de bestaande infrastructuur voor textielinname en -verwerking. Momenteel wordt ongeveer 35% van het textiel hergebruikt en gerecycled, maar dit moet in 2025 verhoogd worden naar 50%, waardoor er extra maatregelen nodig zijn. De stichting werkt samen met de sector aan het bedenken van initiatieven om deze doelstellingen te realiseren. Daarnaast zal de stichting namens de aangesloten producenten en importeurs afspraken maken met andere stakeholders, zoals inzamelaars, gemeenten, sorteerders, kringloopwinkels en recyclers. In maart 2023 is er gestart met een eerste verkenning met vertegenwoordigers van de VHT, BKN en NVRD in het kader van de voorbereiding van de collectieve melding. Deze gesprekken zullen in het najaar van 2023 en 2024 verder uitgewerkt worden.

Stichting UPV Textiel heeft een begroting opgesteld voor de kosten van het opzetten en inrichten van een collectief inzamel- en verwerkingssysteem. De financiering hiervan zal plaatsvinden via een voorlopige bijdrage in 2024, geschat op gemiddeld € 0,03 per stuk, en een bijdrage van gemiddeld € 0,06 per stuk in 2025. Deze schattingen zijn gebaseerd op een geraamde marktomvang in stuks en een grote deelname aan de collectieve melding door de stichting. Na de collectieve melding volgt in het najaar een kostprijsonderzoek om de totale kosten van inname en verwerking van afgedankte textiel nauwkeurig in kaart te brengen en de basis te vormen voor de jaarlijkse bijdrage. Het kostprijsonderzoek zal periodiek plaatsvinden.

De producent/importeur betaalt de producentenorganisatie een bijdrage voor het meer en beter gescheiden inzamelen en het behalen van de doelen voor hergebruik/recycling, het bevorderen van noodzakelijke innovatie/transitie naar circulair, samenwerking voor duurzaamheid in de supply chain & verwerkingsketen.

Nee, de startkosten van het systeem worden verdeeld over alle deelnemers, ook zij die in de komende jaren mee gaan doen. Zodra het kan, zal Stichting UPV Textiel een Algemeen Verbindend Verklaring (AVV) aanvragen. Dan moeten alle producenten deelnemen en bijdragen, ook aan de startkosten. Voor de deelnemers in 2024 betekent dit dat zij in de periode 2025-2029 het deel terugontvangen dat zij te veel hebben bijgedragen aan de startkosten.

Iedere producent/importeur is volgens het Besluit UPV Textiel verantwoordelijk voor het in de handel gebrachte gewicht. Echter, een klein deel van de bedrijven zal het grootste deel van het gewicht in de handel brengen. Om de administratieve lasten laag te houden voor bedrijven die een relatief laag gewicht in de handel brengen, onderzoekt de Stichting UPV Textiel de mogelijkheid om een drempel te hanteren.

Stichting UPV moet op grond van het Besluit UPV Textiel beoordelen of tariefdifferentiatie op basis van duurzaamheidsindicatoren haalbaar en zinvol is. De stichting zal hier komende tijd nader onderzoek naar doen, bijvoorbeeld om de toepassing van recycled content in kleding/textiel te stimuleren. De stichting zal nauw samenwerken met de sector om een eerlijke en toepasbare vorm van tariefdifferentiatie te ontwikkelen.

Als u zich aanmeldt bij het collectief, dient u een deelnemersovereenkomst te ondertekenen. Hierin geeft u aan dat de stichting namens u de UPV-verplichtingen zal uitvoeren en dat u afspraken die hieraan gekoppeld zijn zult nakomen. In de toevoeging op de deelnemersovereenkomst, de Textielbeheersbijdrage Overeenkomst (TBBO), staat de verdere uitwerking mbt tarieven, drempel en afspraken die gemaakt zijn met andere stakeholders. Deze laatste zal in de loop van 2023 aan u worden voorgelegd.

Ter voorbereiding op de melding van het collectief bij het Ministerie van IenW doet u een schatting van de hoeveelheid textiel die u in 2023 in Nederland in de handel verwacht te brengen. Dit is een eerste opgave die uitsluitend nodig is voor de melding, daar wordt nog geen bijdrage voor berekend. Vanaf 2024 doet u opgaaf over de hoeveelheid textiel die u daadwerkelijk in de handel brengt. Op basis hiervan betaalt u in 2024 een voorlopige bijdrage. Hoe die opgaaf er precies uit komt te zien, bijvoorbeeld opgave in stuks of kilo’s, wordt in 2023 vastgesteld.

De animo is er: veel ondernemingen zijn inhoudelijk geïnteresseerd en nemen het onderwerp serieus en geven aan zich aan te willen sluiten bij het collectief. Net als bij andere UPV-systemen, heeft het collectief volume nodig om een efficiënt, effectief en betaalbaar inname-en verwerkingssysteem in Nederland voor textiel op te kunnen zetten. We rekenen op een meerderheid van het totale gewicht dat in de markt wordt gezet en van het totaal aantal ondernemingen. Voor een Algemeen Verbindend Verklaring, waarmee alle producenten/importeurs die textiel in Nederland in de handel brengen een textielbijdrage moeten betalen, is deze meerderheid nodig.

Stichting UPV Textiel maakt afspraken over inname en verwerking met diverse stakeholders en zal erop toezien dat deze worden nagekomen. Daarnaast hebben deelnemers de verplichting om hoeveelheden op te geven en de bijdrage te betalen. De stichting monitort en doet verslaglegging aan het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en is voor de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) het aanspreekpunt voor naleving namens de deelnemers.

Het Besluit UPV Textiel gaat over doelstellingen met betrekking tot het gewicht hergebruikt en gerecycled textiel en te rapporteren gewicht. De kosten, metingen en verslaglegging voor het inzamelen, sorteren, recyclen en hergebruik worden mede bepaald door de het verwerkte gewicht. De handel administreert nog vaak op basis van stuks. Stichting UPV Textiel onderzoekt hoe de bijdrage aan Stichting UPV Textiel het beste afgestemd kan worden op de administratie van bedrijven. Voor het opgaafsysteem vanaf 2024 is nu nog niet definitief vastgesteld of producenten/importeurs in kilo’s of stuks moeten opgeven. Stichting UPV Textiel werkt momenteel deze opgaaf-systematiek verder uit in samenspraak met geregistreerde bedrijven bij de Stichting UPV Textiel. Uitgangspunt daarbij is een eerlijk en praktisch toepasbaar systeem.