Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid Textiel
Wat is uitgebreide producentenverantwoordelijkheid?
Een Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid (UPV) maakt producenten en importeurs verantwoordelijk voor de gehele cyclus van een product, tot en met de afvalfase. De overheid wil daarmee bedrijven stimuleren om een stijgend percentage afval voor hergebruik en recycling in te zetten en als nieuwe grondstof beschikbaar te krijgen. Ook andere sectoren, zoals autobanden, auto’s matrassen, verpakkingen en elektrische apparaten werken met UPV. In andere EU-landen gelden al vergelijkbare regels en UPV-wetgeving is vanaf 2025 overal in de EU verplicht.
Individuele verplichtingen voor producenten en importeurs
Het Besluit UPV Textiel is een wettelijke verplichting en is in werking getreden op 1 juli 2023. Met het Besluit UPV Textiel worden producenten en importeurs van kleding en huishoudtextiel verantwoordelijk voor de afvalfase van producten die zij in Nederland op de markt brengen.
Het Besluit UPV Textiel stelt producenten en importeurs individueel verantwoordelijk voor:
- de organisatie van een passend gescheiden inzamelsysteem plus de financiering hiervan.
- de verplichting te zorgen voor recycling en hergebruik van het ingezamelde textiel.
Daar heeft de overheid doelstellingen aan gekoppeld: 50% van de afzet op de Nederlands markt moet in 2025 gerecycled/hergebruikt worden en stapsgewijs loopt dit op tot 75% in 2030. Nu wordt circa 35% hergebruikt en gerecycled.
Doelstellingen
Het Besluit UPV Textiel maakt producenten/importeurs van textiel op de Nederlandse markt verantwoordelijk voor de gescheiden inzameling, hergebruik en recycling en het organiseren en financieren van een passend innamesysteem.
in 2025
- 50% hergebruik en recycling, waarvan:
- minimaal 20% hergebruik
- minimaal 10% hergebruik in Nederland
- minimaal 25% van de recycling betreft vezel tot vezel recycling
in 2030
- 75% hergebruik en recycling, waarvan:
- minimaal 25% hergebruik
- minimaal 15% hergebruik in Nederland
- minimaal 33% van de recycling betreft vezel tot vezel recycling
Wat betekent dit voor mijn organisatie?
Het Besluit UPV Textiel geldt voor producenten en importeurs die beroepsmatig consumenten- en bedrijfskleding, tafel-, bed- en huishoudlinnen voor het eerst in Nederland in de handel brengen. Dit geldt ook voor textiel met gerecycled content. Het maakt daarbij niet uit aan wie het product wordt aangeboden; dit kan zijn aan een bedrijf, of direct aan een consument.
Bent u producent of importeur volgens het Besluit UPV Textiel? Dan bent u verantwoordelijk voor de gescheiden inzameling en verwerking van afgedankte textiel. U moet ervoor zorgen dat consumenten en andere eindgebruikers altijd, overal in Nederland en kosteloos uw producten kunnen afgeven bij een innamepunt. Ook moet u kunnen aantonen wat er met het textielafval gebeurt. En u doet jaarlijks verslag van de hoeveelheid textiel die u in Nederland in de markt heeft gezet en of en hoe de doelstellingen van inzameling, recycling en hergebruik zijn behaald.
Als producent en importeur van kleding en textiel heeft u formeel een individuele verantwoordelijkheid, maar u mag deze laten uitvoeren door een collectief/producentenorganisatie.
Stichting UPV Textiel helpt u graag te voldoen aan de wet. Samen maken we de sector duurzamer.
Waarom deelnemen aan het collectief?
Het organiseren van een passend, effectief en betaalbaar inzamelsysteem en het behalen van de doelstellingen voor hergebruik en recycling is complex en kostbaar. Zeker wanneer u daar individueel voor moet zorgen. Het is dan ook belangrijk krachten te bundelen en financiële lasten te verdelen. Stichting UPV Textiel maakt, namens u en andere deelnemende bedrijven, afspraken met gemeenten, inzamelaars, sorteerders, kringloopwinkels, recyclers en met bedrijven die nieuwe initiatieven voor inzameling en verwerking ontwikkelen. Met de jaarlijkse bijdrage, die u vanaf 2024 betaalt over het gewicht van kleding en textiel dat u jaarlijks in Nederland in de handel brengt, worden de kosten voor inzameling en verwerking van producten gedekt en kan een deel worden geïnvesteerd in innovaties en kennisdeling op het gebied van hoogwaardige recycling. Zo kunnen bedrijven samen verantwoordelijkheid nemen en de gestelde doelstellingen realiseren.
Door deelname aan Stichting UPV Textiel voldoet u op eenvoudige en betaalbare wijze aan uw UPV-verplichtingen en maken we samen de sector duurzamer.
Veel gestelde vragen
Besluit UPV Textiel
Het Besluit UPV Textiel geldt voor producenten en importeurs die beroepsmatig consumenten- en bedrijfskleding, tafel-, bed- en huishoudlinnen voor het eerst in Nederland in de handel brengen. Dit geldt ook voor textiel met gerecycled content. Het maakt daarbij niet uit aan wie het product wordt aangeboden; dit kan zijn aan een bedrijf of direct aan een consument. Meer informatie over reikwijdte UPV Textiel, vindt u hier.
Een producent/importeur is diegene die als eerste textiel in Nederland in de handel brengt. Meestal is dit gelijk aan het moment dat de eerste keer BTW in rekening wordt gebracht. Meer informatie voor wie de UPV Textiel geldt, vindt u hier.
Bijvoorbeeld:
- Een merk/brandowner/private label producent gevestigd in Nederland die de productie zelf in handen heeft en de producten in Nederland op de markt brengt.
- Een in Nederland gevestigde onderneming die kleding/textiel afneemt van een in het buitenland gevestigde leverancier en de producten in Nederland op de markt brengt. Ook een Nederlandse tussenpartij die voor of namens andere partijen (bijv merkeigenaren) kleding/textiel in het buitenland laat vervaardigen of inkopen, wordt aangemerkt als importeur. Wanneer de merkeigenaar zelf de producten in het buitenland laat vervaardigen, en deze zelf importeert en als eerste in Nederland op de markt brengt, is de merkeigenaar importeur.
- Een (online) retailpartij gevestigd in Nederland die kleding/textiel importeert en op de markt brengt.
- Een in het buitenland gevestigde online partij die vanuit een opslaglocatie in het buitenland direct aan de Nederlandse consument levert (bijv Amazon, SHEIN, Aliexpress). Deze e-commerce partij is daarnaast verplicht om in Nederland een gemachtigd vertegenwoordiger aan te wijzen voor de uitvoering van alle verplichtingen in het kader van UPV Textiel
Voor het Besluit UPV Textiel wordt niet aangemerkt als producent/importeur:
- Een kringloopwinkel voor de verkoop van Nederlandse tweedehands kleding. Immers deze kleding is al in de handel gebracht.
- Een bedrijf dat is gevestigd in Nederland en halffabrikaten/basismaterialen levert voor het vervaardigen van consumenten- en bedrijfskleding en bed-, tafel- en huishoudlinnen.
In een aantal specifieke gevallen geeft de wet nog onvoldoende uitsluitsel. Hiervoor kan nadere invulling aan het Besluit UPV Textiel nodig blijken.
Het Besluit UPV Textiel heeft betrekking op consumentenkleding (HS/GN 61 en 62), bedrijfskleding (61 en 62), bedlinnen (6302), tafellinnen (6302) en huishoudlinnen, bijvoorbeeld handdoeken en theedoeken (6302), zonder onderscheid van huishoudelijk of bedrijfsmatig gebruik. Onverkochte voorraden vallen niet onder het Besluit UPV Textiel als aantoonbaar is dat ze niet in de handel zijn gebracht. Op de douanepapieren ziet u welke HS/GN code uw producten hebben. Een overzicht met de productcodes die onder het Besluit UPV Textiel vallen vindt u in de conversietabel. Weet u de code niet? Dan kunt u deze ook opzoeken in de douanetarievenlijst.
Stichting UPV Textiel maakt afspraken over inname en verwerking met diverse stakeholders en zal erop toezien dat deze worden nagekomen. Daarnaast hebben deelnemers de verplichting om hoeveelheden op te geven en de bijdrage te betalen. De stichting monitort en doet verslaglegging aan het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en is voor de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) het aanspreekpunt voor naleving namens de deelnemers.
De EU heeft harmonisatie door middel van richtlijnen in het vooruitzicht gesteld. Iedere EU-lidstaat moet uiterlijk in 2025 de gescheiden textiel inzameling vormgeven. De wettelijke achtergrond daarvan is de recente actualisering van de EU Waste Framework Directive. Dit is een van de redenen dat in Nederland het Besluit UPV Textiel is ontstaan. De verplichting tot een adequaat inzamelsysteem is daarin gelegd bij de producenten. De verwachting is dat diverse lidstaten het voorbeeld van Frankrijk (al 12 jaar) en Nederland zullen volgen. Modint is aangesloten bij de Europese branchevereniging Euratex en lobbyt met hen om binnen de Europese textielsector op het terrein van UPV voor harmonisatie te zorgen.
Een interessant arikel over Europese UPV-Textiel initiatieven leest u op de website van fashionunited.
Nieuwe regels voor hergebruiken en recyclen textiel: Ondernemersplein KVK
Regels voor hergebruik en recycling textiel: Rijksoverheid
Op weg naar een circulaire textielketen: Afval Circulair
Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid (UPV): Afval Circulair
FAQ Reikwijdte UPV textiel: Afval Circulair: Afval Circulair
FAQ Doel en inwerkingtreding UPV textiel: Afval Circulair
Inzameling en verwerking
In 2025 start de Stichting met de uitvoering van de inzameling en verwerking van textiel. Hiervoor ontwikkelen we een Textielbeheerstructuur. Daarbij gaat het om het opzetten van een effectief, efficiënt inzamel- en verwerkingssysteem om de UPV-doelen te behalen, een vergoedingensystematiek, een erkenningsregeling en monitoring om te meten wat er met het afgedankte textiel gebeurt. Hiervoor zal de stichting, namens de deelnemende producenten en importeurs, overeenkomsten afsluiten met gemeenten en uitvoerende partijen. Het doel is om de te vormen structuur aan te laten sluiten bij de bestaande infrastructuur voor textielinname en -verwerking. Momenteel wordt ongeveer 35% van het textiel hergebruikt en gerecycled, maar dit moet in 2025 verhoogd worden naar 50%, waardoor er extra maatregelen nodig zijn. We werken intensief samen met ketenpartijen waaronder de Vereniging Herwinning Textiel (VHT), Branchevereniging Kringloop Nederland (BKN), Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en NVRD (Nederlandse gemeenten en publieke bedrijven om afspraken te maken over de textielbeheerstructuur en vergoedingen die voor iedereen werkbaar en realistisch zijn.
Deelname
De Textielbeheerbijdrage-overeenkomst (TBBO) legt de verplichtingen vast tussen de Deelnemers en Stichting met betrekking tot de uitvoering van de overgedragen wettelijke verplichtingen. Met het ondertekenen van de TBBO maakt u uw deelname aan Stichting UPV Textiel definitief. Ook stemt u in dat de stichting namens u de UPV-verplichtingen zal uitvoeren en dat u afspraken die hieraan gekoppeld zijn zult nakomen. Met de ontvangst door Stichting UPV Textiel van uw ondertekende TBBO bent u officieel en juridisch correct deelnemer van Stichting UPV Textiel en neemt de stichting uw individuele verantwoordelijkheden over. De TBBO vormt tevens de basis voor het indienen van een verzoek tot het Algemeen Verbindend Verklaren (AVV) van deze TBBO. Hiermee wordt geregeld dat álle leveranciers en importeurs, die producten in ons land in de handel brengen, gaan bijdragen en er sprake blijft van een gelijk speelveld. In de TBBO zijn dan ook de wettelijke voorschriften verwerkt om een AVV aan te kunnen vragen.
Stichting UPV Textiel is een formeel erkende producentenorganisatie. Inmiddels hebben ruim 850 producenten en importeurs zich aangesloten bij Stichting UPV Textiel. Op de deelnemerslijst ziet u een overzicht van onze deelnemers. De deelnemers in deze lijst kunnen ook sub-deelnemers vertegenwoordigen.
Textielbeheerbijdrage
Het bestuur van Stichting UPV Textiel stelt jaarlijks de begroting, het voorlopige en definitieve tarief van de textielbeheerbijdrage vast. Het stichtingsbestuur bestaat uit directieleden van Angro, Beddinghouse, Company Fits, HEMA, Fabienne Chapot, Livera, WE fashion, Wibra, Zeeman en INretail/Modint. De textielbeheerbijdrage wordt grotendeels bepaald door kosten die nodig zijn voor uitvoering van de inzameling en verwerking om de doelstellingen te realiseren en de marktdekking van de producentenorganisatie.
De producent/importeur betaalt de producentenorganisatie een bijdrage voor het meer en beter gescheiden inzamelen en het behalen van de doelen voor hergebruik/recycling, het bevorderen van noodzakelijke innovatie/transitie naar circulair, samenwerking voor duurzaamheid in de supply chain & verwerkingsketen. Meer informatie over de textielbeheerbijdrage en budgetverdeling leest u in deze infographic.
U betaalt jaarlijks een voorlopige bijdrage over het gewicht textiel dat u als eerste in Nederland in de handel verwacht te brengen. In het jaar erna geeft u vóór 1 april de gerealiseerde afzet van het voorgaande kalenderjaar op. Het verschil in bijdrage wordt dan verrekend. U betaalt alleen voor werkelijk op de markt gebracht textiel. Grote bedrijven ontvangen ieder kwartaal een factuur voor een kwart van de voorlopige textielbijdrage, kleinere bedrijven krijgen de factuur één keer in het jaar, in september. De eindfactuur volgt nadat u de definitieve opgaaf heeft ingediend.
Nee, deelnemers betalen een bijdrage 2024 voor de startkosten om de systemen operationeel te maken. Deze startkosten worden verdeeld over alle deelnemers, ook zij die in de komende jaren mee gaan doen. Het doel van de Stichting is om zo snel mogelijk een Algemeen Verbindend Verklaring (AVV) aan te vragen. Wanneer er een AVV is, moeten alle producenten en importeurs dezelfde bijdrage betalen. Hiermee ontstaat een gelijk speelveld en een werkend en dekkend landelijk systeem voor inzameling, recycling en hergebruik om aan de wettelijke doelstellingen te voldoen.
Deelnemers die in 2024 hebben bijgedragen aan de opbouw van het systeem (voorfinanciering van de startkosten) ontvangen deze bijdrage terug vanaf 2026 in vier jaarlijkse termijnen. In 2025 heeft de Stichting alle middelen nodig om de uitvoeringskosten te financieren en aan de wettelijke verplichtingen te voldoen.
Iedere producent/importeur is volgens het Besluit UPV Textiel verantwoordelijk voor het in de handel gebrachte gewicht. Echter, een klein deel van de bedrijven zal het grootste deel van het gewicht in de handel brengen. Om de administratieve lasten laag te houden voor bedrijven die een relatief laag gewicht in de handel brengen, onderzoekt de Stichting UPV Textiel de mogelijkheid om een drempel te hanteren.
Stichting UPV moet op grond van het Besluit UPV Textiel beoordelen of tariefdifferentiatie op basis van duurzaamheidsindicatoren haalbaar en zinvol is. De stichting zal hier komende tijd nader onderzoek naar doen, bijvoorbeeld om de toepassing van recycled content in kleding/textiel te stimuleren. De stichting zal nauw samenwerken met de sector om een eerlijke en toepasbare vorm van tariefdifferentiatie te ontwikkelen.
De UPV-plicht geldt voor producten die in Nederland in de handel zijn gebracht. De producent/importeur geeft alle producten op, ongeacht of duidelijk is waar de producten later in de keten naartoe gaat. Uitgangspunt is dat de bijdrage 1 keer wordt betaald. Binnen het collectief werken we aan een verrekening en is exportrestitutie mogelijk voor textiel waarover een bijdrage is betaald, zoals bij andere UPV-systemen. Dit moet nog verder worden uitgewerkt in samenspraak met de sector om te kijken wat een praktisch hanteerbare systematiek is. Bij individuele deelname (niet via een collectief) is een dergelijke verrekening niet eenvoudig te realiseren.
Ja. Het bestuur heeft besloten tot 1 juli 2025 geen bijdrage in rekening te brengen. Na 1 juli gaan deelnemers wel bijdragen. Vanaf het moment van AVV zal de Stichting een voorlopige bijdrage van € 0,24 per kilogram voor het resterende deel van 2025 in rekening brengen, op basis van het totale gewicht voor het jaar 2025. Deze bijdrage wordt naar rato berekend voor het resterende deel van het jaar. De procedure kost tijd en we verwachten de AVV in de zomer.
We adviseren deelnemers rekening te houden met een gemiddelde bijdrage van € 0,12 per kilogram op jaarbasis en dit te reserveren voor de inning in het derde en vierde kwartaal. Wanneer er per 1 september geen sprake van een AVV is, besluit het bestuur welke bijdrage over de tweede helft van 2025 nodig is om aan de verplichtingen te voldoen.
Opgaaf doen
Voor 1 april doet u opgaaf over de hoeveelheid kilogram textiel die u in dat jaar verwacht in Nederland in de handel te brengen. Op basis van deze opgaaf betaalt u een voorlopige bijdrage. In het jaar erna geeft u voor 1 april de gerealiseerde afzet van het voorgaande kalenderjaar op. Het verschil in bijdrage wordt dan verrekend. In Textool vindt u de Handleiding Textieladministratie, waarin u kunt lezen hoe de opgaaf er precies uit ziet en op welke manier u uw administratie kunt voeren.
De handel werkt vaak met stuks. De inname en verwerking werken op basis van kilogram.
De werkgroep blauwdruk heeft onderzocht welke administratie het meest eenvoudig en eerlijk is. In de opgaaf 2023 zijn daar ook vragen aan u over gesteld, Het advies van de werkgroep is overgenomen door het bestuur en vastgesteld op het doen van opgaaf in hele kilogrammen. Dit is ook zo opgenomen in de Textielbeheerbijdrage-overeenkomst.
De Stichting werkt samen met de deelnemers aan een aanvullende handleiding voor uw UPV Textiel administratie, die begin december wordt gepubliceerd. De handleiding bevat een praktisch stappenplan met hulpmiddelen over de wijze waarop uw bedrijf de textieladministratie kan opzetten om opgaaf te doen en de bijdrage te voldoen.
Stichting UPV Textiel
Producenten/importeurs hebben formeel een individuele verantwoordelijkheid, maar het Besluit UPV Textiel stelt dat deze collectief mag worden uitgevoerd door middel van een producentenorganisatie. MODINT en INRETAIL hebben het initiatief genomen voor een collectieve uitvoering door de oprichting van de Stichting UPV Textiel. Deze stichting zal optreden als producentenorganisatie en werkt voor de hele sector, zowel leden als niet-leden. In sectoren die voorgingen, blijkt dit de beste manier om de UPV efficiënt uitvoerbaar en betaalbaar te houden. De stichting streeft naar samenwerking met systemen in andere EU-landen. Daar hebben internationaal actieve ondernemingen een belang bij.
Het bestuur van Stichting UPV Textiel bestaat uit directieleden van Angro, Beddinghouse, Company Fits, HEMA, Fabienne Chapot, Livera, WE fashion, Wibra, Zeeman en INretail/Modint.
De focus van de Stichting is op dit moment de ontwikkeling van een efficiënt, kostendekkend inzamelings- en verwerkingssysteem om de UPV-doelstellingen te realiseren. Deze zijn gericht op gescheiden inzameling, hergebruik en recycling van afgedankt textiel: 50% hergebruik en recycling in 2025 en stapsgewijs stijgend naar 75% in 2030. Het huidige percentage van hergebruik en recycling ligt op 35%.
We geloven in gelijk en eerlijk speelveld voor iedereen: één systeem waarin iedereen die UPV-plichtig is, gaat bijdragen. Binnenkort dienen we een verzoek Algemeen Verbindend Verklaring (AVV) in bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. We verwachten in de zomer een positief besluit te ontvangen.
De animo is er: veel ondernemingen zijn inhoudelijk geïnteresseerd en nemen het onderwerp serieus en geven aan zich aan te willen sluiten bij het collectief. Net als bij andere UPV-systemen, heeft het collectief volume nodig om een efficiënt, effectief en betaalbaar inname-en verwerkingssysteem in Nederland voor textiel op te kunnen zetten. We rekenen op een meerderheid van het totale gewicht dat in de markt wordt gezet en van het totaal aantal ondernemingen. Voor een Algemeen Verbindend Verklaring, waarmee alle producenten/importeurs die textiel in Nederland in de handel brengen een textielbijdrage moeten betalen, is deze meerderheid nodig.
